Ons logo Inky

Inktvissen, de vindingrijkheid en flexibiliteit ten top

Een interview met Anton Dral (Artis) over ons logo
Interview door Willem Frankenhuis

Vandaag ontmoet ik Anton Dral. Hij is werkzaam in het monumentale aquarium van Artis en kan ons interessante dingen vertellen over een van de meest fascinerende bewoners der wereldzeeën, de inktvis. Nadat we eerst enkele aquaria voorzien hebben van voedsel, begint hij enthousiast zijn verhaal.
 

Inktvissen hebben buitengewone fysieke kwaliteiten.
‘Kijk, waar het hier om gaat is wat voor soort dier de inktvis eigenlijk is. Het zijn zowel jagers als prooidieren. Om succesvol te zijn bij de jacht en niet tegelijkertijd ten prooi te vallen aan andere roofdieren, moet de inktvis gebruik maken van een enorm assortiment aan fysieke kwaliteiten. Bijna alle inktvissen zijn ‘skeletloos’, waardoor ze zich in de meest ongelooflijk posities kunnen manoeuvreren. In hun krachtige tentakels of armen hebben ze een zeer hoge mate van coördinatie, en ze zijn bijzonder snel. Inktvissen hebben vooral buitengewoon hoog ontwikkelde zintuigen. Zo hebben ze bijvoorbeeld een fantastisch geurvermogen. In hun armen zitten sensoren waarmee ze ruiken, en die ze gebruiken om signalen van hun prooi op te pikken. Daarbij kunnen bij de meeste inktvissoorten pigmentveranderingen optreden, waardoor ze hun kleur en vlekkenpatroon snel kunnen aanpassen aan veranderingen in de omgeving. Ook spelen kleurveranderingen, in combinatie met lichaamsbewegingen, een grote rol in de onderlinge communicatie. Tenslotte hebben inktvissen een groot regeneratievermogen, zodat een afgebeten arm op termijn meestal weer herstelt.’

 

Werkelijke gedrag van de inktvis is nog zeer mysterieus.
‘Er is momenteel nog zeer weinig bekend over het gedrag van inktvissen. Veel denkbeelden van vroeger zijn de laatste tijd herzien. Dat komt doordat het buitengewoon moeilijk is om de dieren in het wild te bestuderen zonder hun natuurlijke gedrag te verstoren. Wel weten we dat veel inktvissen een donkere vloeistof uitstoten wanneer ze zich bedreigd voelen. Het roofdier ziet zich dan opeens door een enorme zwarte massa omgeven, waardoor de inktvis tijd heeft om te vluchten. Verder zijn sommige inktvissen giftig en andere niet. Niet giftige inktvissen bootsen – heel slim – vaak de kleuren van hun giftige neven na. Ook is het dieet van de meeste inktvissen veel gevarieerder dan we voorheen dachten. Er zijn in feite een heleboel verschillende soorten inktvissen met ieder hun eigen overlevingsstrategieën. Deze zijn allemaal op ingenieuze wijze aangepast aan hun specifieke leefomgeving. Door de grote hoeveelheid aan soorten binnen de inktvisfamilie, en de enorme variëteit aan fysieke en gedragskenmerken die zij aanwenden om te overleven, is de inktvis als soort buitengewoon flexibel. Ze komen dan ook als een van de weinige zeedieren voor over de gehele aarde.’

 

De vindingrijkheid en flexibiliteit ten top; het zijn echte ‘Houdinis’
 ‘Toch heeft de inktvis als soort zijn succes niet alleen aan deze fysieke kwaliteiten te danken. Ze beschikken ook over een aanzienlijke hersencapaciteit, waardoor ze dingen kunnen leren. Hierdoor zijn ze ook geestelijk uiterst flexibel. Ze willen werkelijk alles onderzoeken en verkennen met hun uitzonderlijk goede ogen continu en intensief hun omgeving, zodat ze precies weten wat hun mogelijkheden zijn. Inktvissen proberen altijd ergens in, over of achter te komen. Het zijn echte ‘Houdinis’. En het is zeker dat (in ieder geval) sommige inktvissoorten een bepaalde intelligentie bezitten, waarmee ze hun omgeving optimaal kunnen benutten. Zo troffen we enkele jaren geleden in Artis restanten aan van krabben in het toenmalige inktvissenverblijf. Dat verbaasde ons zeer, want de krabben zaten toentertijd in de bak ernaast. We hebben toen een infraroodcamera geïnstalleerd, zodat we dag en nacht de boel in de gaten konden houden. Tot onze grote verbazing bleek dat onze inktvissen ’s nachts uit hun aquarium klommen, om vervolgens via de grond de bak met krabben te bereiken. Heel behendig hezen ze zichzelf daar dan in, en vingen enkele prooidieren. Hierna ploeterden ze, weer via de grond, terug naar hun eigen verblijf. Pas daar werden de krabben geconsumeerd. Dit spektakel toont aan dat inktvissen niet alleen fysiek maar ook geestelijk heel wat in hun mars hebben. Nog verbazingwekkender is de snelheid waarmee ze door hebben hoe een garnaal kan worden bereikt in een jampot met schroefdeksel. De vindingrijkheid en flexibiliteit ten top.

Ik denkt dat ze bij Armslag geen idee hebben hoezeer ze hebben raakgeschoten met het kiezen van deze zoölogische topper als logo.’